Krajina plná tajemství... tak je dnes označováno úchvatné území pískovcových stolových hor, skalních měst a hlubokých kaňonů mezi Děčínem a Krásnou Lípou na straně české a Drážďany na straně saské. Zdejší krajině se kolébkou i osudem stalo spojení kamene a vody. Ve vodách křídového moře se zde před desítkami milionů let pískovce zrodily a byla to opět voda, která je vymodelovala do dnešní členité podoby. Neúnavná voda za pomoci slunce, větru a mrazu krajinu i nadále přetváří a kousek po kousku z ní uhlodává, až ji jednou zcela pohltí. Geologický čas je ale naštěstí nesmírně pomalý a není se třeba obávat chvíle, kdy odsud řeky odnesou poslední zrnko písku. Naopak, ještě po tisíce generací povede eroze ke vzniku nových a nových skalních útvarů, na které lidská fantazie nestačí a stvořit je dokáže jen příroda. Skalnatá krajina Českosaského Švýcarska je natolik podmanivá, že většina těch, co ji jednou spatří, se sem touží vracet. Kouzlu krajiny návštěvník propadne i díky častým klimatickým inverzím, kdy se dna roklí a hlubokých kaňonů přikrývají bělostnou pokrývkou mlh. Zejména po ránu pak lze z výšky skalních vyhlídek pozorovat nekonečné siluety lesnatých hřbetů vystupující z mlhy prozářené ranním sluncem. Po letní bouřce či dešti je vzduch prostoupen sloupy par a v hlubokých roklích sebohatství mechorostů rozzáří tisícem odstínů zelené. V létě krajina oplývá bohatstvím plodů a v zimě se za návštěvu odmění přehlídkou pestrobarevných rampouchůspuštěných z vysokých skal. Tajemná podmanivost krajiny odedávna sváděla člověka k jejímu objevování. Není proto náhoda, že se zde již před staletími nechali inspirovat mnozí romantičtí malíři. Hudební skladatel Carl Maria von Webber sem umístil dějství svého „Čarostřelce“ a území uchvátilo i Hanse Christiana Andersena či Johana Wolfganga Goethe. Název Saské a později České Švýcarsko krajině dali švýcarští malíři Adrian Zingg a Anton Graff, působící koncem osmnáctého století na saském královském dvoře v Drážďanech. Území je natolik okouzlilo, že jej pojmenovali po své domovině. O sto let později zde koncem devatenáctého století vznikl nejstarší turistický spolek v Čechách a území se stalo kolébkou evropské turistiky. V poválečné druhé polovině dvacátého století území postupně upadalo v zapomnění a teprve nyní, na počátku třetího tisíciletí, dochází ruku v ruce s ochranou přírody k opětovnému objevování zdejších krás, lákajících sem stále více turistů – milovníků romantické divočiny. Pro svou unikátní geomorfologii a zachovalost přírody zde vznikly na obou stranách státní hranice národní parky. Zdejší mocná příroda tak dostala zpět, co jí odpradávna náleží a co si člověk jen nakrátko přisvojil.
text:
Národní park České Švýcarsko
Park Narodowy Czeska Szwajcaria– park narodowy w Czechach.PN Czeska Szwajcaria położony jest w północnych Czechach w powiecie Děčín, na Wyżynie Dieczyńskiej. Rozciąga się między miejscowościamiHřensko na zachodzie a Chřibská na wschodzie, na południu graniczy z Obszarem chronionego krajobrazu Łabskie Piaskowce a od północy graniczy z Szwajcarią Saksońską położoną po północnej stronie granicy czesko-niemieckiej.
Park narodowy České Švýcarsko został utworzony 1 stycznia 2000 na powierzchni około 79 km² wydzielonej z Obszaru chronionego krajobrazu Łabskie Piaskowce w celu ochrony unikatowych form skalnych i rozległych obszarów o charakterystycznej krawędziowej rzeźbie terenu i naturalnych ekosystemach. Jest to jedna z najlepiej zachowanych części Wyżyny Dieczyńskiej, obejmująca najcenniejsze regiony łabskich piaskowców, (Jetřichovické stěny), oraz część Děčínských stěn, gdzie występują unikatowe, piaskowcowe, skalne miasta, które stanowią częściŁabskich Piaskowców. Obszar uformowany z piaskowca, urozmaicony jest formacjami bazaltowymi, pod względem budowy geologicznej interesujące są pojedyncze jurajskie wapienne skały wzdłuż Bílého potoku. Pod względem powierzchni i wysokości stanowi teren rozczłonkowany, na którym skupionych jest wiele formacji skalnych jak: bramy, pionowe ściany, baszty, iglice, wąwozy, szczeliny, parowy, i wąskie tarasy skalne, położone na rozległej płycie o średniej wysokości 400 m n.p.m., zbudowanej ze skał osadowych, piaskowców i margli, w której doliny rzek Křinice, Kamenice i Łaby utworzyły przełomy dzielące park na odrębne części o charakterystycznym krajobrazie dla gór płytowych. Chociaż obszar kojarzy się z górami, znajduje się tutaj najniżej położony teren w Czechach w miejscowości Hřensko, leżącej na wysokości 115 m n.m.p. Cały teren Parku Narodowego Czeska Szwajcaria, pod względem zajmowanego obszaru oraz minimalnego zaludnienia, jest unikalnym regionem na skalę Europejską. Symbolem Czeskiej Szwajcarii jest największa w Europie naturalna skalna brama - Brama Pravčicka.
Nazwa parku Szwajcaria pochodzi od nazwy niemieckiej (saksońskiej) części Łabskich Piaskowców, którą nadali w XVIII wieku szwajcarscy malarze epoki romantyzmu, portrecista i pejzażysta Anton Graff oraz grafik i miedziorytnik Adrian Zingg, którzy od 1776 r. pracowali przy rekonstrukcji Galerii Drezdeńskiej oraz byli wykładowcami na Akademii w Dreźnie. Niepowtarzalne piękno i romantyzm okolicy nad Łabą tak urzekły Szwajcarów, że mianowali ten region swoją Szwajcarią na obczyźnie. Pierwsze wzmianki o Szwajcarii w Saksoniipojawiły w 1785 r., dziś mówi się o Saksońskiej i Czeskiej Szwajcarii.W 1826 r. rodzina Thunów wydała pierwszy przewodnik po Szwajcarii czeskiej. W 1879 r. w Hřensku powstał oddział Towarzystwa Górskiego Szwajcarii Czeskiej, której członkowie zaczęli budować szlaki, mostki, schrony turystyczne i wieże widokowe. Ustawiali ławki, poręcze, drogowskazy, wyznaczali szlaki turystyczne i organizowali wycieczki. W 1884 r. udostępniono do zwiedzania atrakcyjne wąwozy. W latach 30. XIX wieku rodzina Clary-Aldrigenów dokonała przebudowy drogi z Hřenska do Bramy Pravčickiej. Pierwsze próby objęcia ochroną regionu datują się na 1928 rok, jednak Park Narodowy Czeska Szwajcaria powstał dopiero 1 stycznia 2000 r., jako czwarty park narodowy Czech. W niemieckiej części tego rejonu w 1990 r. powstał Park Narodowy Saksońskiej Szwajcarii.
PL
CZ
